Kleine peuk, groot probleem: Campagne tegen sigarettenpeuken op de grond

Eén sigarettenpeuk kan 1.000 liter (grond)water vervuilen. Los van dat peuken op de grond geen fraai gezicht zijn, is het dus ook een serieus gevaar voor het milieu. Om daar aandacht voor te vragen haakt Fontys aan bij een landelijke campagne om het aantal sigarettenpeuken op de grond terug te dringen. Er draait nu een pilot op campus Rachelsmolen. De boodschap: maak ‘m uit en gooi ‘m in de afvalbak. Het doel is dat uiteindelijk op alle Fontyslocaties aandacht wordt gevraagd voor het probleem.

‘Kan een peuk zoveel water vervuilen? Nee, dat wist ik echt niet. Ik dacht: die peuk is van papier, die vergaat gewoon. Een peuk bestaat uit microplastics en vergaat niet. Nu denk ik wel twee keer na. Het is eigenlijk ook niet de moeite om even drie meter naar een afvalbak te lopen.’ Student Bjorn loopt na zijn laatste hijs netjes naar de afvalbak met zijn sigaret.

Bjorn en zijn mede-rokers worden sinds het begin van dit studiejaar gewezen op de gevolgen van sigarettenpeuken op de grond. Op alle metalen afvalbakken aan de grenzen van het campusterrein zijn campagne posters en stoepborden aangebracht. Daarnaast lopen er periodiek medewerkers en studenten rond over het terrein met opvallende afvalgrijpers. ‘We proberen studenten zo bewust te maken van het schadelijke effect van sigaretten op de grond’, legt mede-initiatiefnemer en adviseur duurzaamheid bij Fontys Anes Otten uit. Student Siem loopt na zijn laatste trek zonder twijfel richting prullenbak. ‘Ik weet wel dat het schadelijk is voor het milieu hoor’, zegt hij resoluut. ‘Het liefst gooi ik een sigaret in een asbak, maar dit is ook prima.’

Te veel zwerfafval
Agnes vertelt hoe het initiatief van de Fontys campagne tot stand kwam. ‘In Eindhoven is de opruimgroep Troep Troopers actief’, vertelt zij. ‘Zij stelden vast dat er in- en rondom campus Rachelsmolen veel zwerfaval te vinden was. Dat haalde zelfs de krantenkoppen. Voor ons was dat een moment van bewustwording. Hoewel we nu op gemeentegrond staan, zijn het zowél onze studenten en medewerkers, die roken en deze rommel maken. En ik vind dat we een verantwoordelijkheid hebben naar de buurt. Daarnaast willen we stappen maken op het gebied van duurzaamheid.’ Uiteindelijk hoopt Agnes dat ‘rapen’ niet meer nodig is. ‘Sigaretten laten opruimen door een professionele partij is enorm kostbaar. Dit geld kan je beter besteden aan het onderwijs. En het is een kleine moeite om je peuk in de prullenbak te gooien.’

Landelijke aandacht
De landelijke aandacht én de actieve rol die de Gemeente Eindhoven hierin wilde spelen, kwam dan ook als geroepen. ‘We zijn een voorloper in het uitrollen van die landelijke campagne’, vertelt Desiree Hendrix. Zij is Facility Manager van campus Rachelsmolen namens Fontys. ‘Dit is een pilot, als het goed loopt, dan hopen we dat alle Fontys-locaties én andere onderwijsinstellingen ons voorbeeld volgen. Dan willen we ook graag onze psychologiestudenten betrekken, zij kunnen ons helpen om deze gedragsverandering mede te bewerkstelligen.’

Studenten en medewerkers ruimen op
Naast de posters en opvallende prullenbakken lopen er dus regelmatig medewerkers en studenten rond met afvalgrijpers. Zij doen dat vrijwillig, maar krijgen als beloning wel een horecamunt ter waarde van 5 euro. Agnes: ‘Dit is iets van de lange adem.’ Desiree: ‘Natuurlijk hoop ik dat er uiteindelijk geen peuk meer op de grond ligt, maar het gaat vooral om de bewustwording. Heel veel mensen weten niet hoe schadelijk sigaretten zijn. Die kleine peuk veroorzaakt een groot probleem!’

Samenwerken met gemeente
Tom Bouw is beleidsadviseur openbare ruimte bij Gemeente Eindhoven en vanuit die rol betrokken bij het project. Hij vertelt: ‘Als gemeente Eindhoven zien we het als onze verantwoordelijkheid om samen met partners zoals Fontys te werken aan een schonere stad. Sigarettenfilters zijn een groot deel van het zwerfafvalprobleem en door samen te werken met initiatieven zoals de rookvrije terreinen van Fontys, kunnen we echt een verschil maken.’ De gemeente zet daarnaast reclamebureau Opvallers in om peukenafval tegen te gaan: ‘Zogeheten schoonvoorlichters trekken naar parken en openbare ruimtes om op een positieve manier bewustzijn te creëren. Het gaat erom dat mensen hun peuken in de afvalbak gooien en daarmee voorkomen dat ze in het milieu terechtkomen en schade veroorzaken.’

Doe je mee?
De komende tijd gaat Fontys, door middel van tellingen en foto’s, bekijken of de inspanningen effect hebben. Wil je zelf ook een bijdrage leveren? Eens per maand plandelen we op verschillende Fontysterreinen (let op de infomonitoren op jouw locatie) om de Fontysomgeving schoon te houden!

Auteur: Anne van de Munckhof