‘Jongen, doe het niet. Leer eerst een vak !’ Nee, Bart-Jan van Lierop (38) werd door zijn ouders – nota bene beiden werkzaam in het onderwijs – bepaald niet aangemoedigd leraar te worden. Dus leerde hij een vak. ‘Ik heb bij Fontys in Eindhoven HTS elektrotechniek gestudeerd, maar na wat omzwervingen kwam ik toch voor de klas te staan.’
Succeservaringen Lesgeven was altijd zijn droom geweest. Nu Bart-Jan eindelijk voor de klas stond, genoot hij ervan met volle teugen. ‘In het onderwijs kun je elke les een succeservaring opdoen door te ervaren dat het je is gelukt een bepaald leerdoel te behalen. Dat geeft een kick, een fijn gevoel dat je vaker wilt ervaren...’
Wat als een bijbaantje begon, ontpopte zich al snel tot een serieuze carrièreswitch. Bart-Jan behaalde een lesbevoegdheid, deed nog een master en trad in 2013 als docent in dienst van Fontys. Gaandeweg kreeg hij steeds meer taken en bevoegdheden. Sinds een jaar of vier is hij opleidingsmanager van de bachelor Mechatronica. Maar leergierig is hij nog altijd. Wilde hij destijds het beste uit zijn leerlingen halen, nu streeft hij naar het maximale uit zijn team.
Hoofdbrekens De afdeling Mechatronica, onderdeel van Fontys Engineering, groeit al jaren op rij. ‘Toen ik er als docent begon, waren we met elf medewerkers. Toen ik na een paar jaar stopte met lesgeven en manager werd, waren dat er twintig. En daarna groeiden we in vijf jaar tijd van 350 naar 700 leerlingen en van 20 naar 45 docenten. Dat zorgde voor hoofdbrekens. Ik had geen idee hoe ik dat georganiseerd kreeg met behoud van de autonomie en zeggenschap van de docenten. Hoe kon ik voorkomen dat we een anonieme onderwijsfabriek werden?’
Bart-Jan kwam in contact met zijn Fontys-collega Anne-Marie Kuijpers en de TalentTeamMethodiek. ‘Die methodiek leert je uit te gaan van talenten, van de sterke punten in je team. Het was voor mij een enorme eyeopener. Zelf ben ik een echte doener, gefocust op expertise. Maar, zo realiseer ik me nu, docenten kunnen allerlei rollen hebben en over uiteenlopende kwaliteiten beschikken. Denk aan een coachende, een coördinerende of een onderzoekende rol. En al die kwaliteiten heb je in je team nodig.’
Urenlang complimenten uitdelen Ondanks zijn ervaring als docent vond Bart-Jan het spannend om voor zijn collega’s het verhaal over TalentTeamMethodiek te doen. ‘Hoe vertel ik dat aan mijn collega’s? En gaan ze dat van me aannemen? Gelukkig werd ik uitstekend begeleid. Samen met Anne-Marie en Maartje van de Mortel heb ik een plan opgesteld. In drie sessies van twee uur zijn steeds vijftien docenten en hun kwaliteiten in kaart gebracht en welke rollen hen het beste passen. Eigenlijk was het twee uur lang elkaar complimenten maken. Iedereen groeit daarvan. Vervolgens hebben we op grond van de talentenscan vijf teams samengesteld met een mooie mix van kwaliteiten van – bijvoorbeeld – experts maar ook coaches. We spreken nu veel meer de kwaliteiten van de docenten aan.’
Ieder team bestaat uit een achttal docenten die lesgeven aan pakweg 150 studenten. ‘Die docenten kennen al deze studenten binnen vijf weken bij naam. En zo’n ‘club’ studenten en pakweg acht docenten blijft twee jaar bij elkaar. In de oude situatie zagen studenten gedurende hun studie soms achttien verschillende docenten. Kortom: we creëren kleine communities, een beetje zoals op de middelbare school waar ik werkte. Daar wisselden docenten in de koffiekamer informatie uit over klassen en over leerlingen, over wat werkte bij wie en wat niet. Die kleinschaligheid hebben we hier nu ook.’
Didactische cafés Essentieel voor teams is teambuilding. Bart-Jan: ‘Daar was echt behoefte aan, want na corona hadden sommige collega’s elkaar nog nooit in het echt gezien. Daarom organiseren we bijeenkomsten, feedbackgesprekken, een barbecue en didactische cafés. Hapje, drankje en de voeten op tafel, terwijl een van onze docenten zijn collega’s vertelt, bijvoorbeeld over hoe we toetsen en waarom. Die didactische cafés organiseren we op wisselende dagen. Van de 45 teamleden komen er dan zo’n vijftien opdagen. Prima. Je wilt het niet verplichten en niet iedereen kan altijd, dus als zo’n beetje de helft komt is dat een uitstekende opkomst die van grote betrokkenheid getuigt.’
De nieuwe teamindeling wordt van kracht met ingang van het nieuwe studiejaar en dan meteen over alle studiejaren. Door talenten te benutten wordt Fontys wendbaarder, vermoedt Bart-Jan. ‘Als je talenten worden gezien en benut, voel je meer waardering, doe je je werk met meer plezier en ben je eerder geneigd je flexibeler op te stellen.’ Hij is blij met de TalentTeamMethodiek en de samenwerking met de diensten. ‘Het is fijn om zicht te hebben op de kwaliteiten binnen mijn team en die te benutten. Dat is goed voor de individuele medewerker, goed voor het totale team en goed voor de studenten, die voelen dat ze hier maximaal worden uitgedaagd om te groeien. Dat is ook nodig, want de afgelopen jaren beoordeelden studenten onze arbeid met ongeveer een 6,5. De lat moet omhoog, ook voor onszelf.’
De TeamTalentMethodiek is ontwikkeld in samenwerking met het Fontyslectoraat Dynamische Talentinterventies. Wil je meer weten over de TalentTeamMethodiek of heb je interesse om dit binnen jouw team in te zetten? Neem gerust contact op.
Contact